Stand van de uitvoering

Met de Stand van de uitvoering worden de Eerste en Tweede Kamer geïnformeerd over wat er speelt in de uitvoering van de sociale zekerheid en rondom de dienstverlening aan burgers en bedrijven in Nederland. In deze Stand van de uitvoering gaan wij in op dilemma's die wij ervaren in de uitvoering. We focussen op onze dienstverlening aan de aanvrager, waarbij we oog hebben voor maatwerk. We geven aan wat wij hier zelf aan kunnen doen en wat wij nodig hebben van anderen.

Dilemma's

Aansluiten op het aantal aanvragen

Het aantal aanvragen dat bij het Schadefonds wordt ingediend, is hoger dan de prognose cijfers op basis waarvan wij worden gefinancierd. Hierdoor kan de doorlooptijd van een beoordeling van een aanvraag oplopen. Wij streven ernaar om een aanvraag voor een financiële tegemoetkoming in gemiddeld 12 weken af te handelen. We kunnen deze doorlooptijd alleen realiseren als we de besliscapaciteit goed afstemmen op het aantal ontvangen aanvragen.

Wat doen wij?

Inzet extra medewerkers We anticiperen op een hoger aantal aanvragen door enkele juridisch behandelaren meer in dienst te hebben dan strikt noodzakelijk is. Hiermee vangen we een deel van de stijging van het aantal ontvangen aanvragen op.

Aanpassing werkprocessen In 2022 zijn we gestart met een aantal LEAN trajecten ter verbetering van werkprocessen. Dit zorgt voor efficiëntere werkprocessen met behoud van kwaliteit. We kijken onder andere naar standaardisatie van werkprocessen, waarbij we de persoonsgerichte aanpak behouden of verbeteren.

Wat hebben we nodig van anderen?

Kennisdeling Kennis uitwisselen met andere organisaties die met soortgelijke vraagstukken zitten. Al heeft elke organisatie zijn eigen dynamiek, er zijn ook overeenkomsten die nieuwe inzichten kunnen geven om de huidige werkwijze aan te passen.

Hardvochtigheden in de uitvoering

Kring der gerechtigden

Er zijn verschillen in wie waar een schadevergoeding kan vragen. Broers en zussen komen in geval van overlijden of ernstig blijvend letsel, als gevolg van een opzettelijk gepleegd geweldsmisdrijf of dood door schuld, in aanmerking voor een tegemoetkoming bij het Schadefonds. Zij hebben geen recht op schadevergoeding volgens de Wet Affectieschade. In de Wet Affectieschade hebben naasten en nabestaanden, indien sprake is van een duurzame zorgrelatie in gezinsverband, recht op schadevergoeding. Hieronder vallen ook stief- en pleegrelaties. Echter stiefouders komen niet in aanmerking voor een tegemoetkoming van het Schadefonds.

Wat doen wij?

Hardheidsclausule in artikel 8 van de Wet schadefonds geweldsmisdrijven (Wsg) Door toepassing van de hardheidsclausule in artikel 8 van de Wsg, kunnen we in uitzonderlijke gevallen toch een uitkering geven aan naasten en nabestaanden in een stiefrelatie. Deze oplossing is alleen niet geschikt voor alle gevallen.

Wat hebben we nodig van anderen?

Gelijktrekken Wsg en Wet Affectieschade Wij zijn voorstander om aan te sluiten bij de kring der gerechtigden zoals weergegeven in de Wet Affectieschade voor wat betreft stiefrelaties. Daarnaast is het wenselijk dat broers en zussen opgenomen worden in de Wet Affectieschade. Op deze manier kunnen wij tegemoet blijven komen aan broers en zussen, maar ook recht doen aan het feit dat er steeds meer samengestelde gezinnen in Nederland zijn. In 2024 vindt een evaluatie plaats van de Wet Affectieschade, dan wordt ook gekeken naar aanspraakgerechtigden.

Nederlandse slachtoffers in het buitenland

Het Schadefonds Geweldsmisdrijven kan alleen een financiële tegemoetkoming uitkeren aan een slachtoffer, nabestaande of naaste als het geweldsmisdrijf op Nederlands grondgebied plaatsvond. De commissie-Donner geeft aan dat een tegemoetkoming door het Schadefonds gebaseerd is op solidariteit, erkenning en het weer op weg te helpen van slachtoffers van (opzettelijk gepleegde) geweldsmisdrijven. Daarom vindt de commissie het vooral belangrijk dat het slachtoffer in Nederland woont en werkt en niet zozeer waar het geweldsmisdrijf heeft plaatsgevonden. Wij zijn het hiermee eens. Ervaring leert dat de internationale aanvragen die wij begeleiden zelden tot een uitkering leiden.

Wat doen wij?

Schadefondsen in de EU Het Schadefonds heeft een actieve rol in de samenwerking en kennisdeling met de Schadefondsen in de EU.

Wat hebben we nodig van anderen?

Ruimte krijgen voor (juridische grondslag voor) proeftuin 'slachtoffer in het buitenland' Het Schadefonds start graag een proeftuin met België en Duitsland om ervaring op te doen met slachtoffers die in deze landen een geweldsmisdrijf is overkomen. Wij vermoeden dat de uitvoering van dit voorstel complex is. Het opvragen van informatie uit het buitenland kost naar verwachting veel tijd en moeite. Bovendien is het onzeker hoe dit verloopt en of in alle gevallen de benodigde informatie wordt verkregen. Door middel van een proeftuin worden de procedures verkend en uitgewerkt voor het opvragen van informatie uit het buitenland. Nadat ervaring is opgedaan bij geweldsmisdrijven die zijn gepleegd in deze landen, wordt bekeken of dit permanent moet worden en eventueel uitgebreid naar andere landen binnen de EU.

Op termijn aanpassen regelgeving Als de proeftuin positief resultaat oplevert, dan is aanpassing van de Wsg noodzakelijk. Nu staat namelijk expliciet genoemd dat het misdrijf op Nederlands grondgebied moet hebben plaatsgevonden.

Digitalisering gegevensuitwisseling tussen ketenpartners

Voor de beoordeling van de aannemelijkheid van het verhaal van de aanvrager dienen de aanleiding, toedracht en omstandigheden van wat is gebeurd met objectieve informatie te worden onderbouwd. Deze informatie wordt gedeeltelijk aangeleverd door de aanvrager, bijvoorbeeld door het meesturen van een aangifte. Regelmatig vragen we informatie op bij onder andere politie en het Openbaar Ministerie (OM). Bijvoorbeeld meldingen die zijn gedaan bij de politie of processen verbaal van getuigen of bevindingen.

Wat doen wij?

Convenanten met politie en OM Wij vinden het belangrijk dat de aanvragers op tijd een zorgvuldig afgewogen beslissing van ons krijgen. Daarbij zijn we voor een groot deel afhankelijk van de gegevens bij de politie en het OM. Denk hierbij aan informatie uit het politieonderzoek. We hebben soms een volledig proces-verbaal nodig, een (tegen)aangifte, verslag van een informatie gesprek of eerder gedane meldingen. We hebben samenwerkingsafspraken met de politie en het OM om de uitwisseling van informatie te bevorderen. We geven ook voorlichting aan medewerkers van de politie en het OM over het Schadefonds en het belang van deze informatie-uitwisseling.

Wat hebben we nodig van anderen?

Privacybescherming We willen aandacht vragen voor het dilemma tussen integrale dienstverlening en privacybescherming. De wens om vanuit verschillende organisaties integrale dienstverlening te bieden aan slachtoffers, komt niet altijd overeen met de privacy vereisten die gegevensuitwisseling tussen organisaties beperken.

Gedeelde prioriteit digitalisering Het opvragen van dossierstukken doen we via beveiligd e-mailverkeer of door te bellen naar het Slachtofferloket politie of Informatiepunt Slachtoffers OM. Het digitaliseren van de uitwisseling van gegevens zou veel werk schelen voor alle betrokken partijen. We blijven hierover in contact met politie en OM.

Erkenning geeft kracht. Samen betrokken.